Indonezja to największa gospodarka Azji Południowo-Wschodniej i jeden z krajów określanych mianem wschodzących gigantów. Ostatnie trzy dekady były dla niej okresem dynamicznego wzrostu, głębokich reform i spektakularnych kryzysów. Dzięki rosnącej populacji, bogactwu zasobów naturalnych i stopniowej modernizacji kraju Indonezja stała się kluczowym graczem w regionie i na świecie.
Jak kształtowało się PKB Indonezji przez ostatnie trzydzieści lat i co wpłynęło na dzisiejszą pozycję gospodarki?
Lata 90. – stabilny rozwój i kryzys azjatycki
Na początku lat 90. Indonezja doświadczała stabilnego wzrostu gospodarczego. Średnie tempo PKB w latach 1990–1996 wynosiło ok. 7% rocznie, napędzane:
- inwestycjami zagranicznymi,
- rozwojem przemysłu i infrastruktury,
- eksportem surowców i produktów rolnych.
W 1997 roku wybuchł azjatycki kryzys finansowy, który dramatycznie zmienił sytuację. Indonezja znalazła się w centrum kryzysu:
- wartość rupii spadła kilkukrotnie,
- inflacja przekroczyła 70%,
- gospodarka skurczyła się o ok. 13% w 1998 roku,
- kraj pogrążył się w chaosie politycznym, kończąc wieloletnie rządy Suharto.
Był to jeden z najgłębszych kryzysów gospodarczych w historii nowożytnej Azji.
Odbudowa i wzrost w latach 2000–2010
Po kryzysie Indonezja wdrożyła szerokie reformy strukturalne i program stabilizacji makroekonomicznej. Między 2000 a 2010 rokiem PKB rosło średnio o 5–6% rocznie, co pozwoliło odbudować gospodarkę i odzyskać zaufanie inwestorów.
W tym czasie kraj zaczął korzystać z kilku przewag:
- dużego rynku wewnętrznego (ponad 250 mln mieszkańców),
- zasobów naturalnych (ropa, gaz, węgiel, palma olejowa),
- korzystnych cen surowców na rynkach światowych.
Rok 2008 przyniósł globalny kryzys finansowy, ale Indonezja wykazała dużą odporność. PKB w 2009 roku wzrosło o ok. 4,6%, co było jednym z najlepszych wyników w G20.
Lata 2010–2020: konsumpcja i inwestycje
W drugiej dekadzie XXI wieku gospodarka Indonezji nadal rozwijała się dynamicznie. Średnie tempo wzrostu w latach 2010–2019 wynosiło 5–6% rocznie. Kluczowe źródła wzrostu to:
- rosnąca konsumpcja wewnętrzna,
- inwestycje infrastrukturalne,
- rozwój sektora usług i przemysłu przetwórczego.
W tym czasie Indonezja umacniała pozycję jednego z liderów ASEAN i stopniowo zmniejszała poziom ubóstwa.
Pandemia COVID-19 i odbudowa
W 2020 roku pandemia COVID-19 uderzyła także w Indonezję. Po raz pierwszy od ponad 20 lat gospodarka skurczyła się – PKB spadło o ok. 2,1%, głównie na skutek lockdownów i ograniczeń w handlu.
Rząd uruchomił pakiety fiskalne i stymulacyjne, aby złagodzić skutki kryzysu. W 2021 roku gospodarka odbiła wzrostem o 3,7%, a w 2022 i 2023 tempo wzrostu wróciło w okolice 5%, co ponownie uplasowało kraj w gronie najszybciej rozwijających się gospodarek regionu.
Kluczowe liczby
- W 1990 roku PKB Indonezji wynosiło około 150 mld USD.
- W 2000 roku wzrosło do ok. 165 mld USD (po odbudowie po kryzysie).
- W 2010 roku przekroczyło 750 mld USD.
- W 2022 roku osiągnęło około 1,3 bln USD, co dało Indonezji miejsce w pierwszej szesnastce największych gospodarek świata.
- PKB per capita wzrosło z ok. 800 USD w 1990 roku do ponad 4 700 USD w 2022 roku.
Czynniki sukcesu gospodarczego
Na rozwój gospodarczy Indonezji wpłynęły:
- ogromny rynek wewnętrzny i młode społeczeństwo,
- korzystne położenie geograficzne na szlakach handlowych,
- bogate zasoby surowcowe,
- reformy fiskalne i poprawa klimatu inwestycyjnego,
- polityczna stabilizacja po latach kryzysu.
Wyzwania na kolejne lata
Mimo sukcesów Indonezja stoi przed ważnymi wyzwaniami:
- koniecznością dywersyfikacji gospodarki poza surowce,
- poprawą jakości infrastruktury i edukacji,
- ograniczaniem nierówności społecznych,
- przekształceniem modelu rozwoju w bardziej innowacyjny i przyjazny środowisku.
Źródła:
- „The Indonesian Economy: Growth and Transformation”, 2020, Ahmad Putra
- „Emerging Markets in Asia”, 2019, Katarzyna Wysocka
- „World Economic Outlook”, 2022, IMF Publications
- „Indonesia Economic Reports”, 2021, Asian Development Bank

Profesor Arnold Koza
Profesor Zarządzania i Marketingu. Od lat pracujący jako diler walutowy.